Een uniek landgoed
De Sint-Jansberg is een uniek gebied. Bijzonder is de ligging op de stuwwal Nijmegen – Kleef met uitzonderlijke hoogteverschillen, in een grensgebied: tegen de rijksgrens, in twee provincies en in drie gemeenten. De stuwwal- en grensligging bepaalde de ontwikkeling van het landgoed, het ontstaan van de Plasmolense schilderskolonie en de opkomst van het toerisme.
Wat er op de Sint-Jansberg gebeurde staat model voor een bredere ontwikkeling: de ‘Werdegang’ van een landgoed in de negentiende en twintigste eeuw. Uitbreiding en verfraaiing voorafgaand aan de eeuwwisseling, krimp en afbrokkeling daarna doordat de particuliere eigenaar te maken kreeg met vele moeilijkheden. Uiteindelijk leidden deze tot de verkoop aan een natuurorganisatie.
Het initiatief
Een groep mensen die zich betrokken voelt bij de Sint-Jansberg heeft het initiatief genomen om de geschiedenis van het landgoed te gaan belichten, vanuit de overtuiging dat de bijzondere geschiedenis een goed publieksboek verdient – zo’n boek is er tot nu toe niet. De initiatiefgroep bestaat uit mensen die lokaal geworteld zijn en deskundigen. Initiatiefnemer is de Stichting Cultuurbehoud Milsbeek, die in 2025 een jubileum viert.
De lokale gemeenschap, behalve Milsbeek, ook Plasmolen, Mook en Middelaar, en Groesbeek, neemt deel aan het initiatief. Ook nazaten van de adellijke familie Van Verschuer, de voormalige eigenaar van het landgoed, doen mee. Tevens is Natuurmonumenten, de huidige beheerder van het gebied, betrokken.
De deskundigen die bijdragen aan het boek leveren hebben hun sporen verdiend bij het schrijven en publiceren van historische publieksboeken.
Uit de initiatiefgroep is een kleine kerngroep gevormd om slagvaardig te kunnen werken.
Nieuwe bronnen
Het boek wordt een wetenschappelijk verantwoord publieksboek. Voor de research gebruiken we voor de hand liggende bronnen: literatuur, kaarten en foto’s, historische kranten en ontsloten archieven. Daarnaast maken we gebruik van informatie die we verzamelen via nakomelingen van de familie Van Verschuer, van pachters en van arbeiders. Via de familie hebben we toegang tot nooit bestudeerd archiefmateriaal. Via een interviewronde onder nazaten van pachters en arbeiders komen tal van verhalen op tafel die betekenis en kleur geven aan de geschiedenis.
Sponsering is in volle gang en lijkt succesvol.
Het boek willen wij eind 2025 laten veraschijnen